همه چیز درباره دمای رنگ و وایت بالانس

 ترجمه از امیرقادری،ویراستاری از تیم تولید محتوای مدرسه آرتسنس

در عکاسی دیجیتال بر خلاف عکاسی آنالوگ(فیلم‌های سیاه و سپید یا رنگی) این امکان وجود دارد که هر عکس با وایت‌بالانس متفاوتی ثبت شود ما در این مقاله به مفهوم وایت‌بالانس White Balance یا تراز سپیدی، کارکرد آن در تولید رنگ‌ها در عکس و نحوه تنظیم آن در زمان عکاسی می‌پردازیم.البته که اگر دوست دارید در مورد این موضوع و سایر تنظیمات دوربین بیشتر یاد بگیرید پیشنهاد ما شرکت در کلاس عکاسی مقدماتی مدرسه آرتسنس است.جایی که بهتر از هر کلاس دیگری اصول عکاسی را یاد خواهید گرفت و پس از شرکت در این کلاس بیشتر از هر زمان دیگری عاشق عکاسی خواهید شد.

آیا بین دمای رنگ و وایت‌بالانس تفاوتی وجود دارد؟

وایت‌بالانس White Balance یا تراز سپیدی چیست؟ اگر به دوربین خود نگاه کنید، دکمه ای برای تغییر وایت بالانس (تراز سپیدی) پیدا خواهید کرد. برای این‌کار می‌توانید گزینه اتوماتیک یا یکی از تنظیمات از پیش تعریف شده در دوربین را انتخاب کنید. اما امکان تنظیم دمای رنگ نیز وجود دارد. آیا بین دمای رنگ و وایت بالانس تفاوتی وجود دارد؟ برای پاسخ به سوال تفاوت بین وایت‌بالانس و دمای رنگ باید بگویم که دمای رنگ تقریبن به رنگ نور مربوط است، که با کلوین اندازه‌گیری می‌شود.از طرف دیگر اگر شما در زمان عکاسی، وایت‌بالانس دوربین را به‌گونه‌ای تنظیم کرده‌اید که عکستان یک سوژه سفیدرنگ را واقعن سفید نشان می‌دهد، صرف نظر از دمای رنگ موجود، متوانید بگویید که وایت‌بالانس عکستان را به درستی تنظیم کرده‌اید.

شما چگونه از وایت‌بالانس استفاده می‌کنید؟ آیا خودتان آن را تنظیم می‌کنید یا اجازه می‌‌دهید دوربین کنترل داشته باشد؟ البته طبیعی است که همه چیز به سوژه ای که عکاسی می‌کنید بستگی دارد.
من فکر می‌کنم بیشتر عکاسان در موقع تنظیم وایت‌بالانس در دوربین،گزینه اتوماتیک را انتخاب می‌کنند و بعضی دیگر نیز ممکن است از یک گزینه‌های از پیش تعریف شده مانند آفتابی، ابری، سایه یا تنگستن استفاده کنند. این تنظیمات می‌توانند درصورت استفاده صحیح و مناسب، جلوه‌ای طبیعی به رنگ‌های تصویر ببخشند. در کلاس عکاسی پیشرفته مدرسه آرتسنس بطور کامل روش‌های تنظیم وایت‌بالانس بررسی شده و بهترین ترفند‌ها برای انجام این‌کار آموزش داده می‌شوند.

رنگ و دمای آن

رنگ دارای درجه حرارت است یا بهتر است بگوییم درجه حرارت، دارای رنگ است. وقتی به تعریف نگاه می‌کنیم، می‌گوید: "دمای رنگ یک منبع نور، دمای یک تابشگر با بدنه سیاه ایده‌آل است که نور رنگی را ساطع می‌کند که هم‌رنگ منبع نور است." (منبع: ویکی پدیا) دمای رنگ بر حسب کلوین محاسبه می‌شود.

این تابشگر بدنه سیاه رنگ چیز عجیبی به نظر می رسد، اما بسیار ساده است. درواقع این تابشگر جسمی است که پرتوهای تابیده شده را جذب نموده و در نتیجه گرمتر می‌شود تا در نهایت شروع به درخشش می‌کند، درست مانند آهن که وقتی گرم می‌شود شروع به درخشش می‌کند. ابتدا به رنگ قرمز در می‌آید و وقتی گرمتر شد، در نهایت سفید رنگ می‌شود.

محدوده دما به همراه رنگ متناظربا آن. ما شاخص‌های وایت‌بالانس را که در اکثر دوربین ها می‌بینید اضافه کرده‌ایم.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، دردرجه حرارت پایین‌تر از 1000 کلوین، هیچ رنگی را از تابشگر بدنه مشکی نمی بینیم. اما در 1000 کلوین، شروع به درخشش به رنگ قرمز می کند. در 2000 کلوین رنگ نارنجی و در 5000 کلوین رنگ تابشگر زرد خواهد بود. اگر به سمت 7000 کلوین برود، تابشگر بدنه سیاه رنگ سفید و زمانی که به 8000 کلوین یا بیشتر برسد، در نهایت آبی خواهد بود.
خورشید نیز وضعیت مشابهی دارد چراکه درواقع یک توپ گازی درخشان است که بسیار شبیه به یک تابشگر بدنه سیاه رنگ است. دمای سطح آن تقریبن 5600 کلوین است که برابر با نور زرد است. ما آن رنگ زرد را نمی بینیم زیرا چشمان ما رنگ زرد را خنثی می‌کند.درهنگام تنظیم وایت‌بالانس دوربین هم ما همین کار را با دوربین خود انجام می‌دهیم و می‌خواهیم هر رنگ قالبی حذف شود.

تنظیم دمای رنگ

بسیاری از ما تفاوت رنگ‌های مختلف نور در طول روز را می‌دانیم. نور روز مایل به زرد است، اما چون چشمان ما برای آن کالیبره شده‌اند، این رنگ زرد به نظرمان خنثا و طبیعی بوده و تاثیر آن بر روی چیزهایی که می‌بینیم احساس نمی‌شود. تنگستن به سمت نارنجی تغییر می‌کند و سایه، آبی به نظر می‌رسد. هر کدام از این رنگ‌ها دمای رنگ متفاوتی دارند. تنگستن نارنجی حدود 2500 تا 3000 کلوین، نور روز حدود 5000 تا 5500 کلوین، و سایه در نور کامل خورشید 7000 کلوین است.

شما اغلب این تاثیرات رنگی را در زمانی که وایت‌بالانس‌های پیش‌فرض دوربینتان را در یک منظره ثابت تغییر می‌دهید مشاهده می‌کنید.
اما اینها داستان کامل را بیان نمی‌کنند. شما باید این تنظیمات را در شرایط نوری مختلف امتحان کنید تا درست بفهمید که هریک از آن‌ها چگونه کار می‌کنند.

این دماهای رنگ را می‌توان یا با استفاده از تنظیمات پیش‌فرض وایت‌بالانس و یا از طریق تنظیمات دمای رنگ سفارشی در دوربین تنظیم کرد، تنظیمات پیش‌فرض وایت‌بالانس با نمادهای خورشید، سایه، ابر، تنگستن و دربعضی از دوربین‌ها با حرف K نشان داده می شوند. حرف K مخفف کلوین است و به ما اجازه می‌دهد دمای رنگ را دقیق‌تر تنظیم کنیم. فقط کافیست تا در دوربین تنظیمات مناسب را برای موقعیت موردنظرتان انتخاب کنید تا هر رنگ قالبی خنثا شود.

تنظیمات پیش‌فرض دمای رنگ در بخش وایت‌بالانس منوی دوربین Canon EOS R5. هر دوربین دیجیتال دیگری نیز تنظیماتی مشابه این دارد، اگرچه برخی از دوربین‌ها ممکن است که گزینه K (تنظیم دمای رنگ سفارشی) را نداشته باشند.

تنظیم وایت‌بالانس

ما پیش از این درباره رابطه بین دمای رنگ و وایت‌بالانس صحبت‌ کردیم. با تنظیم دوربین در دمای رنگ مناسب، ما به وایت‌بالانس درست خواهیم رسید. اگر این تنظیمات درست اعمال شوند یک تکه کاغذ سفید در تصویر دقیقن به رنگ سفید به نظر می‌رسد.
برای درک بهتر موضوع می‌خواهم آن را با چند مثال نشان دهم که همگی با نور فلاش مدل Profoto B10 در دماهای مختلف برای نور فلش و تنظیمات مختلف وایت‌بالانس در دوربین، عکاسی شده‌اند. این عکس‌ها همگی در نور روز و با تنظیمات مختلف وایت بالانس از سطح سیاه و سفید کارت Spyder Lenscal تهیه شده تا تفاوت‌ها بهتر دیده شوند.

دمای رنگ منبع نور حدود 6000 کلوین تنظیم شده و دمای رنگ در دوربین باید بر اساس آن تنظیم شود. سردی بیش از حد باعث ایجاد رنگ آبی شده و گرمای بیش از حد باعث ایجاد رنگ نارنجی می شود.

دمای رنگ منبع نور حدود 5000 کلوین تنظیم شده و تغییر در رنگ غالب در عکس وجود دارد. رنگ نارنجی رنگ غالب در عکس خواهد بود زیرا دمای رنگ منبع نور نسبت به عکس‌های قبلی کاهش یافته است.

دمای رنگ منبع نور حدود 4000 کلوین است و اینجا تقریبن دیگر رنگ آبی غالب در عکس وجود ندارد.

دمای رنگ منبع نور حدود 3000 کلوین. انتخاب گزینه تنگستن برای تنظیم وایت‌بالانس هر رنگ غالب آبی در عکس را پاک می‌کند. اما اگر دمای رنگ بالاتر باشد و ما تنگستن را انتخاب کنیم این کار منجر به ایجاد رنگ نارنجی بیشتری در تصویر می شود.

این مثال‌ها به وضوح نشان می‌دهد هنگامی که تنظیم دمای رنگ در دوربین با دمای رنگ نور مطابقت دارد، رنگ سفید، واقعن سفید دیده می‌شود و در این موقع است که می‌توانیم بگوییم وایت‌بالانس عکس به درستی تنظیم شده است.

پشت صحنه عکس‌های با فلاش Profoto B10 که برای این آزمایش استفاده کردم. متأسفانه دمای نور این مدل فلاش را نمی توان بالاتر از حدود 6000 کلوین تنظیم کرد.

استفاده از کارت کالیبراسیون برای تنظیم وایت‌بالانس

وقتی در زمان عکاسی بصورت همزمان منابع نوری با رنگ‌های مختلف وجود داشته باشند، تنظیم صحیح وایت‌بالانس می‌تواند بسیار دشوار باشد. به عنوان مثال، ترکیب تنگستن و نور روز دستیابی به وایت‌بالانس درست را بسیار سخت ‌می‌کند.
خوشبختانه همه دوربین‌ها دارای گزینه تنظیم وایت‌بالانس اتوماتیک هستند. در زمانی که این گزینه انتخاب شده باشد، دوربین بصورت اتوماتیک دمای رنگ در کادر را تعیین کرده و وایت‌بالانس را بر اساس آن تنظیم می‌کند. ولی اینکار یک نقطه ضعف دارد و آن هم فیلتر کردن و حذف رنگ‌های غالب موجود در تصویر است(اگر وجود داشته باشد) که گاهی اتفاق ‌می‌افتد. رنگ‌های قرمز در هنگام طلوع یا غروب خورشید مثال خوبی برای این خطا هستند، زیرا درصورتیکه گزینه اتوماتیک برای تنظیم وایت‌بالانس انتخاب شده باشد این رنگ‌ها می‌توانند به اشتباه خنثی شوند. مثال‌های زیر یک عکس با تنظیم 5000 کلوین برای وایت‌بالانس در دوربین را نشان می دهد، و در عکس دیگر گزینه تنظیم اتوماتیک برای وایت‌بالانس انتخاب شده است.

بسیاری از دوربین‌های دیجیتال دارای گزینه‌های مختلف برای تنظیمات پیش‌فرض وایت‌بالانس هستند که انتخاب هریک از آن‌ها می‌تواند رنگ‌ها را طبیعی یا اغراق شده جلوه داده و یا مانند رنگ‌های زیبا و غنی در هنگام غروب یا طلوع خورشید آن‌ها را دست نخورده باقی بگذارند. این تنظیمات پیش‌فرض وایت‌بالانس حتا ممکن است مقداری رنگ تنگستن گرم را به عکس ما اضافه کنند به جای اینکه به عنوان مثال نور گرم داخل خانه را سرد و غیر دوستانه جلوه دهند.

به این دلیل که تنظیم صحیح وایت‌بالانس یک ضرورت است، بهتر است برای این‌کار از کارت کالیبراسیون وایت‌بالانس استفاده کنید. اغلب دیده‌ام که عکاسان برای این‌کار از کارت خاکستری 18% استفاده می‌کنند که این درست نیست. از کارت خاکستری 18 درصد برای نورسنجی می‌بایست استفاده شود نه تنظیم وایت‌بالانس. در صورت در دسترس نبودن کارت کالیبراسیون وایت‌بالانس، شما می‌توانید از یک تکه کاغذ سفید برای تنظیم وایت‌بالانس به روش دستی استفاده کنید.
دستیابی به وایت‌بالانس صحیح در دوربین بصورت دستی نیز امکان پذیر است، هم با مرجع قرار دادن عکس گرفته شده از کاغذ سفید در زیر نور موجود و استفاده ازآن به عنوان نمونه و هم با تنظیم دقیق تعادل رنگ از طریق جدولی که در عکس زیر مشاهده می‌کنید. البته شاید هر دوربینی این امکان را ارائه ندهد، اما در بسیاری از دوربین‌ها این گزینه وجود دارد.البته این را هم در نظر داشته باشید که بهترین،سریعترین و دقیق‌ترین روش برای تنظیم وایت‌بالانس یک عکس این است که آن را با فرمت RAW ثبت کرده و سپس با استفاده از نرم‌افزار لایت روم وایت بالانس را تنظیم کنید. 

کسانی که با فرمت فایل خام (RAW) عکاسی می کنند، به خوبی آگاهند که وایت‌بالانس را در روند ویرایش عکس می‌توان به سادگی تنظیم کرد. اما تنظیمات وایت‌بالانس در دوربین می‌تواند امکانات زیادی را برای تنظیم دقیق رنگ‌ها به عکاسانی که با فرمت JPEG کار می‌کنند ارائه دهد.

آیا رسیدن به وایت‌بالانس درست ضروری است؟

خب اگر از سوژه‌هایی عکاسی می‌کنید که دیده شدن کامل و صحیح رنگ‌های آنها یک ضرورت است، در اینجا رسیدن به وایت‌بالانس صحیح بسیار حیاتی است و درصورت عکاسی با فرمت JPEG ، استفاده از کارت کالیبراسیون برای رسیدن به وایت‌بالانس صحیح ضروری خواهد بود.

گرچه قسمت خاکستری یک کارت خاکستری هم اغلب بدرستی کار خواهد کرد، اما در بیشتر موارد پشت کارت خاکستری، برای کالیبراسیون وایت‌بالانس سفید در نظر گرفته شده است.

اما در موقعیت‌های دیگر، رسیدن به وایت بالانس صد درصد دقیق خیلی هم ضروری نیست. مهم نیست که دمای رنگ شما چند صد کلوین کمتر یا بیشتر شده باشد. دلیل آن ساده است: نور در طول روز به طور مداوم در حال تغییر است و در طول روز رنگ ها متفاوت خواهند بود. معمولن دیده شدن این تغییرات در عکس‌هایتان نه تنها اشکالی ندارد بلکه حال و هوای لحظه را به‌خوبی منتقل می‌کند.

اگر وایت‌بالانس درست را در همه عکس‌هایتان می‌خواهید، ممکن است عاقلانه باشد که برای هر عکسی که می‌گیرید از کارت کالیبراسیون وایت‌بالانس استفاده کنید. اما نقطه ضعف این کار از بین رفتن جلوه رنگ‌های زیبایی است که ممکن است وجود داشته باشد.

اگر این مطلب را دوست داشتید پیشنهاد می‌کنیم مقاله در ویرایش عکس‌های طبیعت حرفه‌ای شو را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.