نوشته فاطمه رضایی چله هنرجوی مدرسه آرتسنس
«ما محو خواهیم شد، تاریخ جریان خواهد داشت.» این شعری است که یکی از شخصیت‌های فیلم زن پرتغالی «a portuguese» می‌خواند، مفهومی که بیش از هر چیزی در فیلم به چشم می‌خورد. داستان درباره مهاجرت شاهزاده پرتغالی است که پس از ازدواجش به همراه فون کوتن، ارباب زنجیرها به قصری در شمال ایتالیا نقل مکان می‌کند که سالهاست متروکه مانده و شاه که جنگ را جبر زندگی خانواده سلطنتی خود می‌داند، قصد ادامه دادن جنگ با اسقف‌ها می‌کند. داستان زندگی این زن‌پرتغالی از همینجا شروع می‌شود. در نقد و بررسی فیلم زن پرتغالی «a portuguese» نکته اصلی که باید درنظر گرفت این است که داستان اصلی شاید به شخصیت‌های فیلم تعلق داشته باشد؛ اما احساساتی که خلق می‌شوند، سوال‌هایی که پرسیده می‌شوند و نماهایی که بیشتر نقاشی شده تا اینکه ضبط شده باشند، همه و همه پیشکش به مخاطب صبور این سبک از فیلم‌ها هستند. جوایز بسیاری از جشنواره‌های معتبر از جمله برلین که نصیب این فیلم شده‌است گواه ریزبینی و ظرافت سازندگان این اثر است.
عشق کلمه‌ایست که بیشترين استفاده و تفسیر را در تمام اعصار داشته است. فیلم زن پرتغالی تعریفی جدید از محبت است که بیشتر، نوع نگاه به آن انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد تا موضوع همیشگی تسخیرشدن انسان در برابر جادوی عشق. سازندگان زن پرتغالی شعر را به اندازه تصویر ابزاری قدرتمند در بیان عواطف انسانی می‌دانند؛ به همین دلیل جمله‌ها را بسیار گزیده و کوتاه به کار برده‌اند؛ درست همانند کاربرد رنگهای گرم که نسبت به حجم و میزان مدتی که در قاب حضور دارند تاثیر خود را می‌گذارند. فارغ از داستان و مفاهیمی که از آن برداشت می‌شود، فیلم از لحاظ تکنیکی و بصری ادای دین تمام عیار به هنرهای پیش از سینماست؛ به عبارتی دیگر قاب‌ها شبیه نقاشی‌هایی در سبک ورمیر هستند که زندگی معمول شاهزاده‌ای را با خدمه‌اش در قالب تراژدی‌های یونانی بیان می‌کنند. زنی که فیلم با خواندن او شروع می‌شود عینی‌ترین نشان از همسرایانی است که به دلیل طراحی لباس و بی‌خیالی‌اش کاملن جدا از داستان، بیننده را با فاصله‌گذاری بیشتر به فکر وامی‌دارد.
روزها اینجا به سان هفته‌ها می‌گذرد، هفته‌ها چون ماه‌ها، ماه‌ها چون فصل‌ها و فصل‌ها چون سالها. این جزو معدود دیالوگ‌هاییست که یکی از خدمتکاران شخصیت اصلی فیلم زن‌پرتغالی می‌گوید. حال اینجا قصر جدیدی است که شاهزاده پرتغالی به آن وارد شده و قصد سکونت در آن کرده است یا استعاره‌ای از زمان و دنیایی است که ما با ذهن انسانی خود می‌شناسیم. فیلم زن پرتغالی در لا به لای داستان سرراستش به هر موضوعی چنان می‌پردازد که وجوه مختلفی از آن در ذهن بیننده شکل می‌گیرد. سکوت‌های طولانی به همراه قاب‌های بلند با حرکات جزئی بازیگران و میزانسن‌های بسیار متعادل با فضاهایی خالی در جهت میسرشدن هم‌تجربگی بیننده با فضای نمایشی داستان آماده شده‌اند. فیلم به هیچ وجه تلاش در متقاعدکردن بیننده درباره ارزش، رفتار بخصوص و یا هنجاری ندارد و همین آزادی، لذتی برای مخاطب فراهم می‌کند که قابل ستایش و فراتر از سرگرم‌شدن صرف است.
مشخصات فیلم:
زن‌پرتغالی (a portuguese)| کارگردان: ریتا آزودو گومز | محصول سال: 2018
اگر این مطلب را دوست داشتید پیشنهاد می‌کنیم مقاله معرفی فیلم بلندی‌های بادگیر را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.