ترجمه از امیر قادری،ویراستاری از تیم تولید محتوای مدرسه آرتسنس
عکاسان پرتره بطور معمول از تنوع بیشماری از نورها و سبکهای مختلف نورپردازی استفاده میکنند تا به نتایج مورد نظر خود دست یابند. قبل از هرچیز باید یادآوری کنیم که اگر دوست دارید همه این روشها را یاد بگیرید و به بهترین شکل ممکن از آنها استفاده کنید،
کلاس عکاسی پرتره مدرسه آرتسنس این شرایط را برای شما مهیا کردهاست.
اما همه ما پرترههای عالی دیدهایم که شاید با استفاده از ۱۰ عدد منبع نوری گرفته شدهاست و حتا پرترههای عالیتری هم وجود دارد که فقط با یک منبع نور عکاسی شده است.بنابراین تعداد منبع نور به کار رفته شده برای عکاسی پرتره به هیچوجه تعیین کننده نیست و بهترین عکاسان در این زمینه میتوانند هم با تعداد کم و هم با تعداد زیاد منابع نوری عکسهای خارقالعادهای ثبت کنند. درواقع کاری که آنها انجام میدهند این است که با منابع نوری مانند ابزاری موجود در جعبه ابزار عکاسی خود برای رسیدن به یک عکس منحصر به فرد بازی کنند. البته اگر هنوز تجهیزات عکاسی خود را تکمیل نکردهاید پیشنهاد میکنیم مقاله
راهنمای جامع خرید دوربین و تجهیزات عکاسی را بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید و همچنین درنظر داشته باشید که در
کلاس شناخت نور مدرسه آرتسنس شما میتوانید روشهای رسیدن به نورهای زیبا و تاثیرگذار را در عکاسی پرتره و عکاسی تبلیغاتی یاد گرفته و حتا میتوانید از آموزشهای این کلاس در سایر شاخههای عکاسی مثل عکاسی طبیعت یا عکاسی مستند و عکاسی معماری هم استفاده کنید.
در این مقاله ما سعی میکنیم تا تعدادی از تکنیکهای جذاب و کاربردی در کار کردن با منابع نوری را به زبان ساده توضیح داده و برخی از رایجترین روشهای استفاده از نور در عکاسی پرتره را آموزش دهیم.در اینجا بهتر است بر این مورد تاکید کنیم که این روشها فقط تجربههایی شخصی درباره قوانین، تاثیرات و کاربردهای نور در عکاسی پرتره بوده و اینکه بهتر است که چگونه از این روشها در زمان عکاسی استفاده کنیم. بنابراین نیازی نیست که شما احساس کنید که این کاری است که برای رسیدن به نتیجه ایدهآل حتمن میبایست انجام دهید؛ در واقع میتوانیم بگوییم که این روشها فقط تعدادی از راههای استفاده از ویژگیهای های نور در عکاسی استدیویی است.
اجازه بدهید در این مورد یک مثال بزنیم؛ فلاشی که در موقعیت کیک لایت قرار می گیرد(کیک لایت در واقع نوری است که مانند یک ستون از بالا به پایین میآید که شکل طبیعی آن میشود مانند نورهایی که در بازارهای سنتی مسقف مثل بازار تهران، بازار تبریز، بازار کاشان و چندین بازار سنتی مسقف دیگری که ما در شهرهای مختلف ایران داریم که در آنها نورهای جذابی برای عکاسی از دریچههای تعبیه شده در سقفها به پایین میتابد)،خیلی وقتها میتواند نور اصلی باشد و منبع نوری که در موقعیت نور اصلی قرار می گیرد میتواند نور پرکننده باشد. در حالیکه اغلب این دو نور کاربردی معکوس دارند و نور سقفی به عنوان نور پرکننده و نور دیگر به عنوان نور اصلی استفاده میشوند این به ذهن خلاق شما بستگی دارد که از هر کدام از این منابع نوری چگونه استفاده کنید..البته این را هم در نظر داشته باشید که این عکسهای نورپردازی شده علاوه بر عکاسی پرتره،در عکاسی تبلیغاتی هم کاربرد فراوانی دارند. برای اینکه اطلاعاتتان را در این زمینه کاملتر کنید پیشنهاد میکنیم مقاله
نکات کلیدی در عکاسی تبلیغاتی را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.
نور اصلی چیست؟
نور اصلی یا Key Light که خیلی از اوقات در زبان فارسی به آن نور کلیدی هم میگویند، مهمترین نور موجود در تصویر در یک عکس پرتره است و در بیشتر اوقات و در یک حالت ایدهآل، واضحترین و برجستهترین نور موجود در آن عکس است. یک ایده خوب در استفاده از نور اصلی برای عکاسی پرتره این است که اگر برای مخاطبان غربی عکاسی می کنید، بهتر است که نور کلیدی خود را از سمت چپ به راست عکس تابانده باشید و اگر برای مخاطبان ایرانی و عرب عکاسی می کنید، نور اصلی از سمت راست به چپ تابانیده شود.
نور کلیدی معمولن درخشانترین است و در بیشتر موقعیتها در عکاسی پرتره مانند عکس بالا جنس این نور بسیار نرم و ملایم است، اما این بدان معنا نیست که با یک نور کلیدیِ سخت به هیچوجه نمیتوان کارهای زیادی انجام داد. این تصور کاملن اشتباه است و خیلی از عکسهای خوب پرتره عکسهایی هستند که با استفاده از نورهای اصلی سخت عکاسی شدهاند. از طرف دیگردر بسیاری تصاویر مانند تصویری که در پایین نشان داده شده است، برای ثبت عکس پرتره میتوان فقط از یک نور کلیدی استفاده کرد که همانطورکه گفتیم این نور کلیدی یا اصلی، میتواند سخت یا نرم باشد.
نورپردازی برای موهای سر یا Hair Light
در جذابیت یک عکس پرتره استدیویی، موهای مدل نقش بسیار مهمی دارند. در واقع نورپردازی بر روی موها جزئیات و بافت آنها را نمایان کرده و آنها را مانند آنچه در عکس بالا میبینید به عنصری برجسته در عکس بدل میکند. به طور کلاسیک، زمانی که میخواهید موهای مدلی که رنگ سیاه دارد را از پسزمینه تیره جدا کنید، باید از نورپردازی روی مو استفاده کنید. البته بسته به سبک عکاسی شما، هم میتوانید موهای سوژهتان را جوری نورپردازی کنید که بسیار روشن و قابل مشاهده باشند یا با انجام یک نورپردازی ظریف و نامحسوس جوری پیش بروید که در نهایت موهای مدل فقط از پسزمینه جدا شوند.
البته بهتر است این را هم در نظر داشته باشید که در خیلی از موقعیتها بسته به رنگ و نوع موهای مدل یا حتا بسته به لباسی که بر تن دارد، اگر بخواهید با نورپردازی سخت،موها را برجستهتر کنید، ممکن است نتیجه نهایی کارتان بسیار مصنوعی و ساختگی به نظر برسد، در حالی که اگر برای اینکار نورپردازی ظریفتری انجام دهید، در نهایت تصویر بسیار طبیعیتری خواهید داشت. به عنوان مثال در تصویر بعدی از نورپردازی موی بسیار ملایم و ظریفی استفاده شده است به طوری که بدون دقت و توجه خاص و یا نداشتن تجربه اینکار و آشنا نبودن با ریزهکاریهای آن، استفاده از این تکنیک نورپردازی به سختی در این تصویر قابل تشخیص خواهد بود.
این را هم در نظر داشته باشید که در اغلب مواقع نورهای مورد استفاده برای نورپردازی موهای مدلها، میبایست متمرکز و یا مشبک باشند چرا که سر همیشه بخش کوچکی از بدن را تشکیل میدهد و بنابراین ما میبایست برای نورپردازی از ابزارهایی استفاده کنیم که نور را متمرکز میکند و نه پراکنده.از طرف دیگر، یکی از مشکلات متداول در زمان نورپردازی موی سردر عکاسی پرتره این است که میتوانند لنز فلر ایجاد کند. همچنین این نکته هم مهم است که اگر شدت و زاویه نوری که برای نورپردازی موی سر استفاده میکنید مناسب نباشد، قسمتهایی از نور تابیده شده به موها میتواند رفله نوری ایجاد کرده و یا به شکل یک نور بازتابیده خیره کننده در عکس شما ظاهر شود. به همین دلیل همیشه ایده خوبی است که روشی برای کاهش انتشار نور و متمرکز کردن آن فقط بر روی قسمتهایی از موها که مدنظرتان است پیدا کنید. این کار را می توان به چند روش انجام داد؛ یکی از آنها این است که با قرار دادن یک شبکه لانه زنبوری روی منبع نوری خود و تنظیم کردن زاویه تابش آن به طور خاص بر روی آن قسمتی از موهای سوژه که مد نظرتان است این کار را انجام دهید.در واقع شما با این کار پراکندگی کلی نور را به شکل یکنواختی کاهش میدهید. با این حال، اگر فقط میخواهید فلر را از تصویر خود حذف کنید، میتوانید یک مانع بین منبع نوری و دوربین خود نیز قرار دهید. به این ترتیب نور به مراتب بیشتر و بهتر کنترل شده و باعث میشود که لنز فلر اتفاق نیافتد و همچنین استفاده از شبکه زنبوری، امکان ایجاد تابش خیره کننده یا برق در موهای مدل را از بین میبرد. البته ما در مقاله اشتباهات رایج در عکاسی پرتره به برخی از اشتباهات رایج در این ژانر از عکاسی اشاره کردهایم.
و در آخر اینکه نورپردازی موها میتواند جلوههای دراماتیک زیادی به تصویر اضافه کند و این جلوه جذاب اغلب توسط کارگردانان در فیلمهای ترسناک یا صحنههای پرشور و دراماتیک برای تقویت این حس در بینندگان استفاده میشود. در کنار این هم میتوانید از یک نور کلیدی جذاب استفاده کنید تا با سایههای تیرهای که ایجاد میکنید به همراه تنظیمات شدت نور مناسب به یک تصویر دراماتیک جذاب برسید.
نور پرکننده یا Fill Light
نور پرکننده همیشه برای کاهش کنتراست در صورت سوژه در عکسهای پرتره استفاده میشود. به عنوان مثال، اگر پس از استفاده از نور اصلی مشاهده کردید که برروی صورت مدل شما در تصویر سایههای بسیار تاریکی ایجاد شد، ممکن است بخواهید برای نشان دادن جزئیات بیشتری از بخشی از صورت که در قسمتهای سایه قرار گرفته است، از نور پرکننده استفاده کنید. نور پرکننده اغلب یک منبع نور بزرگ است که در جهت مخالف نسبت به نور اصلی قرار میگیرد.همچنین پیشنهاد ما این است که نور پرکننده تا حد امکان تخت باشد و با استفاده از این این ویژگیها نور پر کننده میتواند گستره زیادی را به میزان خیلی کم روشن کند تا جزئیاتی که مد نظر شماست دیده شوند.(مانند تصویر بالا که در آن نوری که از سمت چپ عکس تابیده شده نور اصلی و نوری که از سمت راست عکس تابیده شده و کمی سایههای روی صورت را روشن کرده، نور پر کننده است.) این را هم در نظر داشته باشید که نور پرکننده به هیچوجه نباید سایهای در تصویر ایجاد کند.
نور جانبی یا Side Light
از نورهای جانبی به طور معمول با هدف دو قسمت کردن نورپردازی چهره استفاده میشود. میتوانید برای نورپردازی سوژهتان فقط از یک نور جانبی استفاده کرده و آن را به یک طرف صورت سوژه بتابانید،با اینکار یک تصویر جذاب و دراماتیک خواهید داشت. یک ابزار بسیار محبوب برای نورپردازی جانبی، سافت باکس باریک است. همچنین شما میتوانید با عکاسی از سوژه خود در کنار منبع نور طبیعی مانند پنجره، نور جانبی جذابی ایجاد کنید.
در کارکردن با نورهای جانبی چیزی که نسبت به آن باید محتاط بود و این مشکل اغلب به عنوان یک مشکل رایج در نورپردازی جانبی در نظر گرفته شود، نداشتن نور پرکننده کافی است. به یاد داشته باشید که صرفنظر ازاینکه درمورد استفاده یا عدم استفاده از نور پرکننده شما حق انتخاب دارید، پر کردن سایهها بخصوص در زمانی که با نورهای جانبی کار میکنید،بسیار مهم است.پس همیشه سعی کنید با استفاده از نور پر کننده، در قسمتهای سایه صورت مدلتان،کمی جزئیات داشته باشید.
نور بالا به پایین جانبی یا Kick Light
کیک لایت راه دیگری برای برجسته کردن چهره یا هر سوژه دیگری که میخواهید در استدیو از آن عکاسی کنید است. بسیاری از مردم اغلب کیک لایت را با نورپردازی سر(مو) اشتباه میگیرند و البته جای ایراد ندارد چون آموزش صحیح در این زمینه بسیار تعیین کننده است. یک تفاوت ظریف اما مهم بین این دو نوع نور وجود دارد و آنهم این است که نور مو فقط موها را روشن می کند، درحالیکه کیک لایت میتواند این کار را انجام دهد و همچنین یک طرف صورت یا بدن سوژه را روشن کند. پس استفاده از کیکلایت جدایی بیشتری میان سوژه و فضای اطرافش ایجاد کرده و به این ترتیب سوژه را کاملن متمایز میکند. به طور کلی، مقدار کیک لایت باید ۰.۷۵ یا ۱ استاپ بالاتر از سایر نورهایی باشد که به سوژه برخورد میکنند. و این نکته هم بسیار مهم است که کیک لایت خود را به درستی متعادل کنید، زیرا استفاده نادرست از کیک لایت در عکس، ممکن است باعث شود که تصویر شما ناخوشایند به نظر برسد.
آیا تا به حال از خودتان پرسیدهاید که چطور سلف پرتره های خوبی بگیریم؟ یک پاسخ بسیار جذاب و کاربردی درباره این سوال این است که از کیک لایت استفاده کنید. اگر از کیک لایت استفاده میکنید، درنظر داشته باشید که از نظر فنی کیک لایت در واقع نور کلیدی شماست.پس نور یا نورهای دیگر پرکننده است و اینجا انتخاب عاقلانه این است که از یک منبع بزرگ که نور نرمی تولید میکند به عنوان نور پرکننده استفاده کنید.
همچنین میتوان برای اینکار فقط از یک منبع نور استفاده کرد تا هم کیک لایت باشد و هم با استفاده از یک رفلکتور با اندازه مناسب در زاویه مخالف آن میتوانیم نور پرکننده ایجاد کنیم. به عنوان مثال هر منبع نوری که نسبتن نزدیک و پشت سوژه قرار گیرد، "اثر" لازم را روی مو و پیشانی ایجاد میکند، در حالی که اندازه بزرگ منبع نور باعث میشود بقیه قسمتهای بدن یا صورت نیز روشن شود. برای انجام بهتر کار، ایده بدی نیست که یک رفلکتور یا بازتابنده نور را در طرف دیگر سوژه قرار دهید تا همه چیز را متعادل کند.
نور نواری یا Rim Light
نورهای نواری برای برجستهکردن شکل و فرم سوژه و همچنین ایجاد جدایی بیشتر بین سوژه و پس زمینه استفاده میشوند. آنها به دلیل فرم باریک و بلند و جذابی که تشکیل می دهند مسحورکننده هستند. استفاده از ریم لایت برای عکاسی از ورزشکاران و تناسب اندام کاران حرفهای بسیار رایج است زیرا خطوط سخت و فرم بدن سوژه را برجسته میکند.
به یاد داشته باشید که نورهای حاشیهای نیز میتوانند در صورت قرارگیری در زاویه نادرست باعث ایجاد تابش خیره کننده یا لنزفلر در عکس شوند. اگر راهی برای اجتناب از ایجادلنزفلر در کادر شما وجود ندارد، میتوانید لانه زنبوریهای پارچهایتان را به سافت باکسهای نواری اضافه کنید تا این اثر کاهش یابد.
راه دیگر برای دستیابی به ریملایت، قرار دادن یک منبع نور کوچک دقیقن در پشت سوژه است. اینکار یک هاله در اطراف مو و بدن سوژه ایجاد میکند. پس حتا میتوانید از یک نور برای ایجاد ریملایت در لبههای سوژهتان استفاده کنید.
انعکاس درون چشم یا Catchlight
کچلایت همان نقطه سفید کوچکی است که اغلب در داخل چشم سوژه ظاهر می شود. دلیل اینکه من به اندازه نورهای اصلی و پرکننده به این کچلایت اهمیت میدهم این است که افراد بسیار کمی به زیبایی و جذابیت کچلایتها در عکاسی پرتره توجه میکنند. اگر به چشمان مردم در دنیای واقعی توجه کنید، همیشه یک نقطه روشن در درون آنها وجود خواهد داشت. به همین دلیل، نمیتوانید اهمیت یک کچلایت خوب را نادیده بگیرید.چون حضورش عکس شما را جذابتر میکند. با فرض اینکه کچلایتها یک انعکاس کامل هستند، اگر به دلیل چیدمان نورپردازیتان آنها را نداشته باشید جای نگرانی نیست. برای تولید آنها به کار زیادی نیاز نخواهید داشت. یک راه آسان برای ساختن کچلایت این است که یک منبع نور کوچک را در ارتفاعی همسطح چشم سوژه قرار دهید و قدرت آن را در یک میزان مشخصی تنظیم کنید که فقط در چشمها دیده شود و در هیچ جای دیگری از سوژه قابل رویت نباشد.
و در نهایت اینکه
به یاد داشته باشید، این پیشنهادات تنها یک راه برای دستیابی به نورپردازی مناسب در عکاسی پرتره استدیویی است. حقیقت این است که هیچ روش درست یا غلطی برای نورپردازی وجود ندارد. فقط نور مناسب و نامناسب برای تصویری که میخواهید ایجاد کنید وجود دارد. این حرف در مورد عملکردهای نور نیز صدق میکند. اگر تصویرتان به آن نیاز دارد از نورپردازی مو استفاده کنید واگر نه از روشهای دیگر. ما در این مقاله سعی کردیم تعاریف رایج در نورپردازی استدیویی که در عکاسی پرتره کاربرد دارد را ارائه کنیم و هیچکس نمیتواند ادعا کند که در مسیر موفقیت در عکاسی پرتره این روشها همیشه کار میکنند و تنها روشهای درست هستند. صادقانه میگویم که خیلی از وقتها با عمل کردن دقیقن بر خلاف این توضیحات هم میتوان به نتایج درستی رسید.
اگر این مطلب را دوست داشتید پیشنهاد میکنیم مقاله نور محیط چیست و چگونه از آن در عکاسی استفاده کنیم را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.