ترجمه از مهوش تاشک هنرجوی مدرسه آرتسنس، ویراستاری از تیم تولید محتوای آرتسنس
اگر تا به حال در یک کلاس با محوریت بحث
هنر ترکیب‌بندی در عکاسی شرکت کرده‌باشید، احتمالن این جمله به گوشتان خورده‌است که: "سوژه خود را در مرکز عکس قرار ندهید". اگر این قانون عکاسی این قدر مهم است، چرا در طول دهه گذشته در دنیای عکاسی به شدت شاهد افزایش تعداد عکس‌های دِدپَنی
(Deadpan Photo) بوده‌ایم که در آنها عمومن سوژه در مرکز عکس قرار می‌گیرد؟ البته سبک دِدپَن دهه‌هاست که در هنرهای مختلف بصری مثل عکاسی وجود دارد، اما عکاسان به تازگی شروع به پذیرش و استقبال از این سبک قدیمی‌تر کرده‌اند.
اول بیایید درباره این صحبت کنیم که یک عکس ددپن واقعن چیست؟ با توجه به تعاریف مختلف موجود، رایج‌ترین تعریف درباره عکاسی ددپن این است که عکس دِدپَن
Deadpan که در زیرمجموعه
سبک های مختلف عکاسی خیابانی قرار می‌گیرد، عکسی فاقد احساسات است و صرفن یک موضوع و یا یک چیز در عکس وجود دارد، اما به نظر می‌رسد بیشتر فضای عکس خالی است. هیچ شادی یا غمی در آن وجود ندارد، اما برخی ممکن است دلیل بیاورند که عکاسی دِدپَن ، حالت خاص خود را دارد. به نظر می‌رسد عکاسان معروف این سبک، کاملن از موضوعاتی "جدا افتاده " عکاسی می‌کنند و کلماتی مانند " سردی، بی حسی، متروکه بودن و بی‌تفاوتی" به خوبی می‌تواند توصیف‌گر این عکس‌ها باشند.
در عکاسی ددپن چند ویژگی زیبایی‌شناسی برجسته وجود دارد که ما را آگاه می‌کند که اگر احیانن قصد خلق
مجموعه عکس ددپن خود را دارید، آیا عکس‌هایی که گرفته‌اید ددپن به شمار می‌آید یا نه؛ رایج‌ترین نشانه عکس‌های ددپن این است که سوژه در مرکز تصویر قرار گیرد و عکاس بصورت مستقیم، بدون پرسپکتیو و از زاویه روبرو به سوژه‌اش نگاه کند. در این سبک از عکاسی، عکاس روی زمین دراز نمی‌کشد یا بالای نردبان نمی‌رود و سوژه را به هیچ عنوان کج یا دارای پرسپکتیو نشان نمی‌دهد. پس عکاسی ددپن سوژه‌ها همان طور عکاسی می شوند که اغلب در زندگی واقعی می‌بینیم؛ کاملن تخت، بدون پرسپکتیو و در سادگی تمام.
عکس دِدپَن خیلی واضح به ما نشان می‌دهد که چیز‌ها همان طور هستند که ما واقعن می‌بینیم .عکس‌های پرتره دِدپَن صورت و بدن افراد را در حالت طبیعی خود و بدون بروز هیچ احساس مثبت یا منفی‌ای نشان می‌دهند. در این سبک از عکاسی سوژه‌ها ژست نمی‌گیرند و برای حاضر شدن در مقابل دوربین، لباس خاصی هم نپوشیده‌اند. در واقع کاملن با مخاطب عکس‌ها صادق و برای او طبیعی به نظر می‌رسند. رنگ عکس‌های دِدپَن معمولن اشباع کمی دارد اما در عین حال این عکس‌ها کاملن خالی از رنگ هم نیستند و گویی خود رنگ‌ها تمایل به کم‌رنگ بودن دارند.در کنار همه مواردی که به آنها اشاره کردیم، بطور کلی یکی از مهمترین ویژگی‌های عکس‌های ددپن در داستان‌هایی که بیان می‌کنند نهفته است، این داستان‌ها که با رویا پردازی و در ذهن مخاطبان شکل می‌گیرند، در واقع سرگذشت اشیاء، مکان‌ها یا آدم‌هایی است که در عکس‌های ددپن ثبت شده‌اند. در واقع در این سبک از عکاسی، عکاس به عنوان داستان‌گو نقش محوری ایفا می‌کند. اگر شما هم تمایل به روایت داستان‌هایتان از طریق عکاسی دارید پیشنهاد می‌کنیم
کلاس داستان‌گویی در عکاسی مدرسه آرتسنس را از دست ندهید.
بسیاری از عکاسان معروف دِدپَن این سبک از عکاسی را برای ثبت کردن تغییرات در جهان اطراف خود انتخاب می‌کنند، برای ایجاد سؤالاتی در ذهن بیننده و یا همچنین برای ارائه تصویری که به مخاطبان اجازه می‌دهد بدون هیچ‌گونه قضاوتی با موضوع عکس ارتباط برقرار کنند.اگر شما هم تمایل دارید این سبک از عکاسی را بهتر شناخته و با ویژگی‌های آن بطور کامل آشنا شوید و ایده‌هایتان را از طریق عکاسی ددپن روایت کنید، پیشنهاد ما شرکت در
کلاس عکاسی مستند معاصر مدرسه آرتسنس است.
عکاسان معروف و نوظهور ددپن
۱-جیتکا هانزلوا
عکاس چک، جیتکا هانزلوا Jitka Hanzlova در مجموعه عکس "اینجا"، لحظات قابل تاملی را در آلمان را به تصویر می‌کشد که بسیاری از مردم بدون توجه از کنار آنها عبور می‌کنند. فضاهایی مثل یک ساختمان خراب، یک دختر جوان با قیافه‌ای سرد و بی تفاوت ویا حتا یک زمین فوتبال خالی از انسان. به دلیل سبک دِدپَن عکس‌ها، او هیچ تفسیری شخصی در کنار آثارش ارائه نمی‌دهد و اگر عکس‌هایش پرتره باشند او هیچ نگاه دزدکی یا کنجکاوانه‌ای به زندگی روزمره سوژه‌اش ندارد. بینندگان پس از دیدن عکس‌های ددپن هانزلوا با حسی از ناآرامی و ناآشنایی روبرو می‌شوند که این دو حس در این سبک از عکاسی بسیار رایج هستند. با دیدن هریک از فریم‌های این مجموعه عکس، این احساس مبهم به شما دست می‌دهد که آیا عکاس نیز با همان بی‌تفاوتی این مناظر و افراد را می‌بیند و یا سعی در درک این سرزمین جدید و بیگانه دارد؟
۲-رینکه دایکسترا
رینکه دیکسترا Rineke Dijkstra که در هلند متولد شده است، به خاطر مجموعه‌عکس های مختلف پرتره خود در سبک عکاسی ددپن بسیار معروف و شناخته شده است. در حالی که از لحاظ فنی و تکنیکی، پرتره‌های او بسیار ساده هستند؛ معمولن در عکس‌هایش یک فرد را در مرکز کادر قرار داده و به صورت مستقیم و بدون هیچ زاویه‌ای اورا به تصویر می‌کشد. اما معنای پشت تصاویر او به سادگی عکس‌هایش نیست. بسیاری از افرادی که او برای عکاسی انتخاب می‌کند در حالت گذار از مرحله‌ای از زندگی هستند؛ آنها ممکن است در حال گذار از کودکی به بزرگسالی باشند، ممکن است باردار بوده و یا در حال آماده شدن برای پیوستن به ارتش باشند. در حالی که جزئیات دقیق زندگی شخصی آنها در عکس حذف شده است و این امر قطعن عکس‌ها را جذاب‌تر می‌کند؛ این شخص کیست؟ چه نوع زندگی‌ای دارد؟ و همیشه برای مخاطب این پرسش بی پاسخ وجود خواهد داشت که چرا عکاس این سوژه‌ها را برای عکاسی انتخاب کرده است؟
۳-برند و هیلا بخر
شاید دو نفر از مشهورترین عکاسان ددپن در تاریخ، زوج عکاس آلمانی Bernd and Hilla Becher «برند و هیلا بخر» باشند که از طریق عکس‌های بی‌روح نوع‌شناسانه‌شان از برج‌های آب، معادن زغال‌سنگ، مناظر صنعتی، سیلوهای غلات و مخازن گاز معروف شدند. مجموعه‌های مختلف عکس‌های آنها نگاهی به گذشته جهان صنعتی امروز به مخاطبان ارائه می‌دهد و مناظر و موضوعاتی را به نمایش می‌گذارد که امروزه به راحتی قابل مشاهده نیستند. در حالی که بسیاری از بینندگان ممکن است این تصاویر را فاقد محتوا یا معنا ببینند، اما کار آنها برای بسیاری از دنبال کنندگان هنر و مردم عادی به عنوان نوع‌شناسی از جهانی که دیگر وجود ندارد، بسیار ارزشمند است.
۴-الک ساث
الک ساث Alec Soth به طرز شگفت‌انگیزی تصاویری جذاب خلق می‌کند، در حالی که از عکس‌هایش اینطور به به نظر می‌آید که او کاملن از سوژه هایش جداست و هیچ تعاملی با آنها ندارد. او ترکیبی از طبیعت بی‌جان، پرتره و مناظر را عکاسی می‌کند و در هر عکسش حس فاصله میان عکاس و سوژها‌هایش آنچنان ملموس است که به سادگی می شود آن را درک کرد. او از افرادی عکاسی می‌کند که انگار دنیایی از داستان برای گفتن دارند، اما عکس‌های الک ساث از آنها چیزی درباره این داستان‌های پنهان به ما نمی‌گوید. نتیجه اینکار یک سری عکس‌های ددپن چشمگیر است که بیننده نمی‌تواند چشم خود را از آنها جدا کند. مناظر عجیب و متروکه و موضوعات غم‌انگیز او سؤالات بی پاسخ زیادی را در ذهن مخاطبان عکس‌هایش مطرح می‌کنند. مهم نیست چند سؤال او بی‌پاسخ بماند حتا با این وجود هم به جای این که بیننده با ناامیدی دیدن عکس‌های الک ساث را کنار بگذارد، به سادگی به آنها عمیق‌تر نگاه می‌کند.
هرچند عکاسی دِدپَن ممکن است مورد علاقه همه نباشد اما برای بسیاری از ما عکاسان راهی جالب برای مشاهده جهان به شکلی کاملن بی‌طرفانه به ما ارائه می‌کند. این نوع عکاسی، نگاهی صادقانه به زندگی روزمره مردم و نیز سوژه‌هایی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند (مانند
مجموعه عکس آمریکای متروک از متیو کریستوفر) را پیشنهاد می‌دهد. ما در این مقاله به توضیح این سبک از عکاسی و همچنین معرفی تعدادی از عکاسان مشهور در این سبک پرداخته‌ایم، اگر شما هم عکاس خوبی در این زمینه می‌شناسید در بخش نظرات این مقاله او را به ما و همراهانمان معرفی کنید.
اگر این مطلب را دوست داشتید پیشنهاد می‌کنیم مقاله عکاسی مستند؛ از ایده تا اجرا را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.